Khi các nền kinh tế mở cửa, nhu cầu trao đổi tiền tệ giữa các quốc gia tăng lên. Do đó, khái niệm tỷ giá hối đoái ra đời như một phương tiện trao đổi. Vậy tỷ giá hối đoái là gì? Hãy cùng tìm hiểu các khái niệm, công thức và các vấn đề xung quanh tỷ giá hối đoái trong nền kinh tế ngày nay.
Tìm Hiểu: Ví Ngân Lượng Là Gì? Thông Tin Về Biểu Phí Và Chức Năng
Tỷ giá hối đoái là gì?
Tỷ giá hối đoái là tỷ giá hối đoái giữa hai đồng tiền của hai quốc gia về mặt giá trị, hay hiểu một cách đơn giản hơn là giá cả của một đơn vị tiền tệ của quốc gia này được quy đổi ra đơn vị tiền tệ của quốc gia khác. Đối tác là bao nhiêu; hoặc, số lượng một đơn vị nội tệ cần thiết để mua một đơn vị ngoại tệ.
Trong lĩnh vực tài chính ngân hàng, tỷ giá hối đoái phản ánh mối quan hệ giữa giá trị đồng tiền của hai quốc gia. Ví dụ cụ thể:
- USD / VND = 23.000 thì chúng ta có thể hiểu rằng 1 USD = 23.000 VND
- EUR / VND = 26,000 Chúng ta có thể hiểu rằng 1 EUR = 26,000 VND
Tham Khảo: Finhay Là Gì? Finhay Có Lừa Đảo Không? Có Nên Đầu Tư Không?
Tỷ giá hối đoái tiếng Anh là gì?
Tỷ giá hối đoái tiếng Anh: Exchange rate
Phân loại tỷ giá hối đoái
Theo giá trị tỷ giá
Theo giá trị tỷ giá hối đoái có thể chia thành 2 loại:
- Tỷ giá hối đoái thực: Lạm phát và sức mua trong một cặp tiền tệ phản ánh tỷ lệ giữa giá của các hàng hóa liên quan có thể bán ra nước ngoài và tiêu dùng trong nước. Tỷ lệ này thể hiện năng lực cạnh tranh quốc tế của quốc gia.
- Tỷ giá hối đoái danh nghĩa: Tỷ giá hối đoái của một loại tiền tệ theo giá hiện hành, bỏ qua ảnh hưởng của lạm phát.
Dựa trên phương thức chuyển đổi ngoại hối
Theo khái niệm tỷ giá hối đoái và cách thức chuyển đổi ngoại hối, chúng ta có thể chia tỷ giá hối đoái thành hai loại:
- Tỷ giá thư hối: Là tỷ giá hối đoái của thư ngoại hối. Tỷ giá hối đoái thường cao hơn tỷ giá hối đoái.
- Tỷ giá điện hối: Tỷ giá hối đoái thường do ngân hàng niêm yết. Đây là tỷ giá hối đoái để trao đổi tiền điện tử. Tỷ giá hối đoái là tỷ giá cơ bản mà các tỷ giá hối đoái khác được xác định
Theo giờ giao dịch ngoại hối
Nó có thể được chia thành 2 loại sau:
- Tỷ giá mua: là tỷ giá hối đoái mà ngân hàng mua ngoại hối
- Tỷ giá bán: là tỷ giá bán mà ngân hàng bán ngoại hối.
Dựa trên các kỳ hạn thanh toán
Theo thời kỳ, tỷ giá hối đoái được chia thành:
- Tỷ giá kỳ hạn (FORWARDS): là tỷ giá do tổ chức tín dụng tính toán và thỏa thuận nhưng phải nằm trong biên độ quy định của tỷ giá kỳ hạn hiện hành của Ngân hàng Quốc gia tại thời điểm ký hợp đồng.
- Tỷ giá hối đoái giao ngay (SPOT): Là tỷ giá hối đoái do tổ chức tín dụng thỏa thuận tại thời điểm giao dịch hoặc cả hai bên và tỷ giá hối đoái do Ngân hàng Quốc gia quy định phải được đảm bảo. Việc thanh toán giữa các bên phải được thực hiện trong vòng hai ngày làm việc kể từ ngày mua hoặc bán đã hứa.
Theo đối tượng xác định tỷ giá
Theo đối tượng xác định tỷ giá hối đoái và thông tin khái niệm “tỷ giá hối đoái là gì”, chúng ta có thể chia thành “
Tỷ giá kỳ hạn (FORWARDS): là tỷ giá do tổ chức tín dụng tính toán và thỏa thuận nhưng phải nằm trong biên độ quy định của tỷ giá kỳ hạn hiện hành của Ngân hàng Quốc gia tại thời điểm ký hợp đồng.
Tỷ giá hối đoái giao ngay (SPOT): Là tỷ giá hối đoái do tổ chức tín dụng thỏa thuận tại thời điểm giao dịch hoặc cả hai bên và tỷ giá hối đoái do Ngân hàng Quốc gia quy định phải được đảm bảo. Việc thanh toán giữa các bên phải được thực hiện trong vòng hai ngày làm việc kể từ ngày mua hoặc bán đã hứa.
Xác định tỷ giá hối đoái theo đối tượng
Theo đối tượng xác định tỷ giá hối đoái và thông tin khái niệm “tỷ giá hối đoái là gì”, chúng ta có thể chia thành “
- Tỷ giá hối đoái thị trường: Tỷ giá hối đoái được hình thành theo cung cầu trên thị trường ngoại hối.
- Tỷ giá hối đoái chính thức: Tỷ giá hối đoái do ngân hàng trung ương của quốc gia xác định. Các ngân hàng thương mại và tổ chức tín dụng xác định tỷ giá hối đoái giao ngay, kỳ hạn và hoán đổi trên cơ sở tỷ giá này.
Tỷ giá hối đoái song phương
Tỷ giá hối đoái song phương hay còn gọi là tỷ giá hối đoái song phương: được hiểu là giá của đồng tiền của một quốc gia này so với đồng tiền của quốc gia khác, không phải là lạm phát giữa hai quốc gia.
Tỷ giá hối đoái hiệu dụng
Tỷ giá hối đoái hữu hiệu (NEER-Nominal Efective Exchange rate) còn được gọi là tỷ giá hối đoái danh nghĩa / danh nghĩa đa phương.
Công thức tính tỷ giá hối đoái theo phương pháp tính chéo
Giữa hai loại tiền tệ có mệnh giá
Nếu có nhu cầu mua, bán ngoại hối có thể tính theo công thức sau:
- Tỷ giá bán của khách hàng = tỷ giá mua của ngân hàng / tỷ giá bán của ngân hàng
- Tỷ giá mua của khách hàng = tỷ giá bán của ngân hàng / tỷ giá mua của ngân hàng
Công thức: Yết giá/định giá = (Yết giá/USD)/(Định giá/USD)
Tham Khảo: Dr. Đồng – Vay Online 24/24 Lãi suất 0% Chỉ cần CMND
Giữa hai đồng tiền yết giá
Để tính toán tỷ giá mua của khách hàng, hãy chia tỷ giá bán của ngân hàng cho tỷ giá mua của ngân hàng và tỷ giá bán của ngân hàng.
Công thức: Yết giá/định giá = (USD/Định giá)/(USD/Yết giá)
Giữa hai đồng tiền yết giá và định giá
Để tính tỷ giá hối đoái giữa tiền tệ cơ bản và đơn vị tiền tệ báo giá, hãy nhân tỷ giá đồng tiền định giá với tỷ giá tiền tệ cơ bản.
Công thức: (Yết giá/USD)x(USD/Định giá) = Yết giá/Định giá
Lưu ý: Chúng tôi sử dụng báo giá trực tiếp cho công thức trên.
Vai trò của tỷ giá hối đoái trong nền kinh tế
Muốn hoạt động lâu dài trong nền kinh tế không nên dừng lại ở câu hỏi “Tỷ giá hối đoái là gì?” Mà cần hiểu rõ hơn về vai trò của nó để vận dụng một cách linh hoạt và hiệu quả.
Trong nền kinh tế hiện nay, đặc biệt là ở Việt Nam, tỷ giá hối đoái có nhiều vai trò quan trọng:
Tỷ giá hối đoái có tác động đến tốc độ tăng trưởng kinh tế và lạm phát ở mỗi quốc gia, cụ thể là:
- Khi tỷ giá hối đoái giảm, đồng nội tệ lên giá, nhập khẩu hàng hóa từ nước ngoài trở nên rẻ hơn, và lạm phát trong nước hiện đã được kiểm soát. Nhưng quy mô sản xuất sẽ thu hẹp lại và tốc độ tăng trưởng chậm lại.
- Ngược lại, khi tỷ giá hối đoái tăng, sức mua của đồng nội tệ giảm, dẫn đến chi phí hàng nhập khẩu tăng và nguy cơ lạm phát cao hơn.
Vai trò trong việc tính toán sức mua giữa các loại tiền tệ:
- Tỷ giá hối đoái là một trong những công cụ hữu hiệu để tính toán, so sánh giá trị nội tệ và ngoại tệ, giá cả hàng hóa trong nước và giá hàng hóa nước ngoài, v.v.
- Từ đó tính toán hiệu quả giao dịch ngoại thương, vay vốn, hợp tác kinh tế với nước ngoài, đề xuất các chính sách kinh tế đối ngoại dựa trên thực tế.
Các yếu tố ảnh hưởng đến tỷ giá hối đoái
Có một số yếu tố có thể ảnh hưởng đến sự thay đổi của tỷ giá hối đoái:
Cán cân thanh toán
Trong trường hợp cán cân thanh toán tăng cao, đồng nội tệ mất giá và ngoại tệ lên giá làm cho tỷ giá hối đoái tăng, và ngược lại.
Thương mại
Chịu tác động của tốc độ tăng xuất khẩu thấp hơn tốc độ tăng nhập khẩu, tỷ giá hối đoái tăng làm cho cán cân thương mại giảm, thể hiện chủ yếu ở hai khía cạnh sau:
- Tình hình tăng trưởng kinh tế: Khi tốc độ tăng giá của sản phẩm xuất khẩu cao hơn tốc độ tăng của sản phẩm nhập khẩu, tỷ giá hối đoái thương mại tăng lên làm cho đồng nội tệ lên giá và tỷ giá hối đoái giảm. Ngược lại, tốc độ tăng nhập khẩu cao hơn xuất khẩu, cán cân thương mại giảm, tỷ giá hối đoái tăng.
- Cán cân thanh toán: Nếu cán cân thanh toán cao thì ngoại tệ tăng và nội tệ giảm làm cho tỷ giá hối đoái tăng.
Lạm phát
Khi lạm phát trong nước thay đổi sẽ làm phát sinh hoạt động ngoại thương, ảnh hưởng đến cung cầu ngoại hối, dẫn đến tỷ giá hối đoái thay đổi.
Lãi suất
Lãi suất ảnh hưởng đến các khoản đầu tư danh mục đầu tư vào thị trường nước ngoài, và do đó ảnh hưởng đến ngoại tệ.
Một ví dụ dễ hiểu như sau: Khi lãi suất tiền gửi ngân hàng của Việt Nam thấp hơn của Hoa Kỳ, các nhà đầu tư sẽ có xu hướng gửi tiền vào các ngân hàng của Mỹ. Khi đó tỷ giá đô la sẽ giảm và tỷ giá đồng Việt Nam sẽ tăng lên. Điều này khiến đồng nội tệ mất giá.
Thu nhập
- Ảnh hưởng trực tiếp: Nếu thu nhập của quốc gia đó tăng lên, người dân sẽ có xu hướng sử dụng nhiều hàng hóa nhập khẩu hơn, điều này sẽ làm tăng nhu cầu ngoại hối khiến tỷ giá hối đoái tăng.
- Ảnh hưởng gián tiếp: Với mức thu nhập cao, người dân sẽ tăng chi tiêu trong nước, gây ra lạm phát cao dẫn đến tỷ giá hối đoái tăng.
Trên đây là những thông tin hữu ích về khái niệm tỷ giá hối đoái là gì và cung cấp thông tin về công thức, vai trò và các yếu tố ảnh hưởng. Mong rằng độc giả sẽ có thêm góc nhìn về nền kinh tế ngày nay và tìm ra hướng đi tốt nhất cho quá trình phát triển công việc của mình.
Hãy cập nhật những kiến thức tài chính mới nhất tại website Quyên Tài Chính!
- Chuyên viên tư vấn : Vũ Thị Hồng Quyên
- Hotline : 0936028216
- Email : Hongquyen92tpb@gmail.com